Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Chmielnie bardzo dziękuję Politechnice Gdańskiej za umożliwienie uczestnictwa w projekcie APRIORA, która jest międzynarodową inicjatywą mająca na celu poprawę metod oceny ryzyka dla środowiska wodnego w kontekście redukcji emisji mikrozanieczyszczeń, zwłaszcza w regionie Morza Bałtyckiego. Projekt jest realizowany w ramach programu Interreg Baltic Sea Region i zaplanowany na lata 2021–2027. Inicjatywa ta jest ściśle powiązana z nowelizacją unijnej Dyrektywy w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych (ang. Urban Wastewater Treatment Directive, UWWTD), będącej kluczowym elementem europejskiego planu działań na rzecz redukcji zanieczyszczeń oraz promowania gospodarki o obiegu zamkniętym.
Politechnika Gdańska, która jest Partnerem projektu APRIORA, koordynuje m.in. działania związane z badaniami wpływu mikrozanieczyszczeń na zdrowie ludzi i środowisko oraz przeprowadza analizy ryzyka środowiskowego.
Politechnikę Gdańską reprezentuje zespół w składzie: prof. dr hab. inż. Aneta Łuczkiewicz, dr hab. inż. Sylwia Fudala-Książek, prof. uczelni, dr inż. Anna Remiszewska-Skwarek, dr Małgorzata Szopińska, dr inż. Filip Gamoń oraz dr inż. Wojciech Artichowicz. Polskimi instytucjami wspierającymi projekt (organizacje stowarzyszone) są: Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie”, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku, Gmina Linia, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o., Spółka Wodna „Łeba” oraz Gminne Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z o.o. w Chmielnie.
Nowelizacja dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych, zakłada dalsze ograniczenia emisji azotu i fosforu do wód oraz wprowadzenie tzw. czwartego stopnia oczyszczania, którego celem jest redukcja emisji mikrozanieczyszczeń. Do 2045 roku obowiązek ten będzie dotyczył wszystkich oczyszczalni o przepustowości powyżej 150 000 RLM (równoważna liczba mieszkańców). Dla mniejszych aglomeracji, przekraczających 10 000 RLM, obowiązek ten będzie wprowadzany w przypadku stwierdzenia, na podstawie oceny ryzyka (RA), że mikrozanieczyszczenia emitowane przez oczyszczalnie stanowią zagrożenie dla środowiska lub zdrowia publicznego.
Celem projektu APRIORA jest stworzenie zintegrowanego modelu oceny ryzyka, który pozwoli na lepsze zarządzanie jakością wód. Projekt koncentruje się na emisjach mikrozanieczyszczeń pochodzących głównie z oczyszczalni ścieków, które są istotnym źródłem zanieczyszczeń wodnych w regionie. Aby to osiągnąć, partnerzy projektu rozwijają nowoczesne narzędzia, w tym otwarte oprogramowanie GIS, które wspiera procesy monitorowania i modelowania rozprzestrzeniania się tych substancji. Główne cele obejmują również podniesienie kompetencji lokalnych organów ochrony środowiska oraz operatorów oczyszczalni ścieków w zakresie oceny ryzyka i wdrażania środków zaradczych. Od listopada 2024 r. projekt wszedł w fazę pilotażową, w ramach której opracowany model jest testowany w zlewniach pięciu rzek zasilających Morze Bałtyckie.
